Katar, niby błaha sprawa, jednak każdy rodzic wie, jak bardzo może utrudnić życie…

Katar w fachowym języku oznacza nieżyt nosa. Ma on dwie przyczyny: obrzęk błony śluzowej w nosie i nadprodukcja wydzieliny. Mamy kilka rodzajów kataru i to od nich zależy nasze postępowanie:

• katar wodnisty pojawiający się z reguły na początku infekcji wirusowej – wówczas głównym problem jest cieknąca wydzielina i zapchany nos. Na tym etapie stosujemy do leczenia krople z xylometazoliną i jej pochodnymi, aby zmniejszyć obrzęk w nosie. Substancje te powodują skurcz śluzówki i przez to udrażniają nos. Ważne jest, iż zbyt długie ich stosowanie może uszkodzić naczynia i zbytnio przesuszyć śluzówkę, dlatego w przypadku dzieci stosujemy je maksymalnie 5-7 dni. Na tym etapie infekcji nie stosujemy do oczyszczania nosa soli hipertonicznych ani soli morskiej, gdyż ,,nakręcimy produkcję” wydzieliny w nosie. Przed odciąganiem wydzieliny stosujemy jedynie sól fizjologiczną.
• katar gęsty – z reguły w późniejszym etapie infekcji. Biała lub żółta wydzielina, którą trudno odciągnąć z noska. Na tym etapie infekcji stosujemy preparaty na bazie soli hipertonicznych, aby zwiększyć produkcję wydzieliny i rozrzedzić ją, dzięki czemu łatwiej ją będzie odciągnąć. U starszych niemowląt i dzieci możemy wspomóc się nebulizacją z soli fizjologicznej. Pamiętajmy, że kolor wydzieliny i jej ropny charakter wcale nie są wskazaniem do podania antybiotyku! Katar jest najczęściej infekcją wirusową i nie wymaga leczenia antybiotykiem, a jedynie neutralizowania jego objawów.
• katar sienny, alergiczny – z reguły wodnisty, powiązany ze świądem nosa, kichaniem. Często towarzyszy mu łzawienie oczu, kaszel. Do leczenia tego typu kataru, po konsultacji z lekarzem, włączamy preparaty przeciwalergiczne. Leków tych nie podajemy samodzielnie, a o ich włączeniu decyduje wyłącznie lekarz
• katar w przebiegu zapalenia zatok – to gęsty katar, często ściekający po tylnej ścianie gardła, powodujący brzydki zapach z ust chorego. Przedłużający się wymaga włączenia antybiotyku, o czym decyduje lekarz na podstawie zebranego wywiadu.
• katar w przebiegu przerostu migdałka gardłowego – przerośnięty migdałek utrudnia wentylacje i doprowadza do przedłużającego się kataru trwającego miesiącami. Dodatkowo dziecko ma często problem z chrapaniem w nocy, śpi z otwartą buzią i pojawia się nosowa mowa. Boryka się z nawracającymi zapaleniami uszu i anginami.

Warto pamiętać, że nos jest połączony z gardłem. Do gardła prowadzą też specjalne kanały (tzw. trąbki słuchowe) z uszu, dlatego zapchany nos w konsekwencji może doprowadzić do zapalenia uszu oraz kaszlu w wyniku ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła. U młodszych dzieci karmionych piersią znacznie utrudnia karmienia.

Dlatego z samym katarem możemy często poradzić sobie podając leki doraźne (o tym poniżej). Natomiast, jeżeli katar trwa dłużej niż 5-7 dni i dołączył do niego kaszel lub gorączka, a co gorsza pojawiają się trudności z karmieniem piersią, dziecko wymaga oceny przez pediatrę.

Jak radzić sobie z katarem?

• Dbamy o higienę noska – nawilżamy stosując sól fizjologiczną (ewentualnie przy gęstym katarze hipertoniczną/morską) i odciągamy wydzielinę. Do odciągania staramy się stosować sprzęty o odpowiedniej sile ssącej – zwykle popularna gruszka i frida są zbyt słabe.
• Stosujemy wyższe ułożenie, częściej pionizujemy malucha, a do spania wkładamy pod materac specjalny klin.
• Możemy użyć specjalnych olejków aromatycznych na poduszkę, ale – pamiętajmy – mogą one uczulać, dlatego pierwszorazowe użycie przeprowadzamy w dzień i obserwujemy reakcję dziecka.
• W ostateczności włączamy krople zawierające oxymetazolinę, które doprowadzają do skurczu naczyń w błonie śluzowej nosa, zmniejszając obrzęk i ułatwiając oddychanie. Jednak pamiętajmy: takie krople można stosować tylko max 5-7 dni, ponieważ dłuższe stosowanie może doprowadzić do uszkodzenia błony śluzowej nosa.

 

Dagmara Smektała-Smakulska